Upadłość konsumencka to postępowanie sądowe skierowane dla osób prywatnych, które nie prowadzą działalności. Ogłoszenie upadłości skutkuje częściowym lub pełnym oddłużeniem konsumenta przy jednoczesnym zaspokojeniu roszczeń wierzycieli. Z dniem ogłoszenia upadłości konsumenckiej życie dłużnika całkowicie się zmienia. Procedura ogłoszenia upadłości nie pozostaje także bez znaczenia dla małżeństwa i majątku wspólnego małżonków. Upadłość konsumencka jest bardzo często jedyną szansą dla dłużnika na wyjście ze spirali zadłużenia. Jednak trzeba mieć na uwadze wszystkie konsekwencje, które ze sobą niesie ogłoszenie upadłości.

Jaki wpływ na majątek wspólny małżonków ma ogłoszenie upadłości?

Majątek zgromadzony w czasie trwania małżeństwa stanowi współwłasność obojga małżonków w częściach równych. Majątek wspólny powstaje i ulega zmianom najczęściej w wyniku dokonywanych czynności prawnych przez oboje lub jednego z małżonków, albo wskutek zachodzących zdarzeń prawnych.

Wraz z ogłoszeniem upadłości konsumenckiej z mocy prawa powstaje rozdzielność majątkowa. Cały majątek wspólny wchodzi także do masy upadłości, a zarząd nad majątkiem przejmuje syndyk. Podział majątku w tej sytuacji jest niemożliwy. Dotyczy to zarówno upadłości konsumenckiej, jak i upadłości przedsiębiorcy. Małżonek upadłego, swoim udziałem ponosi wobec wierzyciela odpowiedzialność za zobowiązania współmałżonka. Może on jednak zgłosić wierzytelności z tytułu udziału w majątku dorobkowym.

Umowne zniesienie wspólności jest skuteczne w stosunku do masy upadłości tylko wtedy, gdy umowa zawarta została co najmniej dwa lata przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Co wchodzi w skład majątku wspólnego i osobistego małżonków?

Wspólność majątkowa małżonków powstaje z mocy prawa z chwilą zawarcia małżeństwa. Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć, ograniczyć lub ustanowić rozdzielność majątkową. Do majątku wspólnego należą w szczególności:

• pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
• dochody z majątku wspólnego i z majątku osobistego każdego z małżonków,
• środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków.

W razie umownego ustanowienia rozdzielności, każdy z małżonków zachowuje majątek nabyty przed zawarciem umowy i nabyty później. Każdy także zarządza samodzielnie swoim majątkiem. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą między innymi:

• przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej,
• przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę,
• prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom,
• przedmioty majątkowe służące wyłącznie zaspokojeniu osobistych potrzeb jednego z małżonków,
• prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
• przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała, wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
• wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,
• przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,
• prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej.