Restrukturyzacja to nie tylko proces prawny, lecz także szereg czynności, które mają na celu optymalizację funkcjonowania przedsiębiorstwa. Cała procedura restrukturyzacji rozpoczyna się od złożenia do właściwego sądu wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Sądem restrukturyzacyjnym jest sąd rejonowy - sąd gospodarczy, właściwy dla głównego ośrodka podstawowej działalności dłużnika. Wszelkie czynności sądowe w postępowaniu wykonuje sędzia-komisarz, z wyjątkiem czynności, dla których właściwy jest sąd. Przedsiębiorcy mogą optymalnie dobrać sobie tryb restrukturyzacji do typu prowadzonej działalności. Szybko otwarte postępowanie restrukturyzacyjne to dobra alternatywa dla ogłoszenia upadłości. Nad restrukturyzacją firmy warto się zastanowić w momencie, gdy inne sposoby jej ratowania zawiodły.
Z dniem 1 grudnia 2021 roku weszła w życie nowelizacja Prawa restrukturyzacyjnego, na mocy której doszło nie tylko do zmian w kwestii postępowania o zatwierdzenie układu (2.0), oparcia postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych o Krajowy Rejestr Zadłużonych, ale również m.in. do wprowadzenia nowego wymogu formalnego wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Od powyższej daty do wstępnego planu restrukturyzacyjnego należy dołączyć sprawozdanie finansowe dłużnika, sporządzone na dzień przypadający w okresie trzydziestu dni przed dniem złożenia wniosku restrukturyzacyjnego.
Jakie są podstawy otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego?
Zgodnie z art. 6 ustawy Prawo upadłościowe, postępowanie restrukturyzacyjne może być prowadzone wobec dłużnika niewypłacalnego lub zagrożonego niewypłacalnością. Przez dłużnika zagrożonego niewypłacalnością należy rozumieć dłużnika, którego sytuacja ekonomiczna wskazuje na to, że w niedługim czasie może stać się niewypłacalny.
O ile ustawa nie stanowi inaczej, postępowanie restrukturyzacyjne wszczyna się na wniosek restrukturyzacyjny złożony przez dłużnika. Przez wniosek restrukturyzacyjny należy rozumieć wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego oraz wniosek o zatwierdzenie układu przyjętego w postępowaniu o zatwierdzenie układu. Sąd odmawia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, jeżeli skutkiem tego postępowania byłoby pokrzywdzenie wierzycieli.
Sąd odmawia otwarcia postępowania układowego lub sanacyjnego również, jeżeli nie została uprawdopodobniona zdolność dłużnika do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania i zobowiązań powstałych po jego otwarciu.
Wymogi formalne wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego
Dotychczas sprawozdanie finansowe nie było wymaganym przez ustawę elementem wstępnego planu restrukturyzacyjnego, a co za tym idzie - wniosku restrukturyzacyjnego. Na podstawie art. 9 ust. 2 prawo restrukturyzacyjne od 1 grudnia 2021 roku wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego nadal musi zawierać wstępny plan restrukturyzacyjny, którego obligatoryjnym elementem stało się sprawozdanie finansowe.
Ustawodawca dopuszcza możliwość niezałączenia sprawozdania finansowego do wstępnego planu restrukturyzacyjnego. Wskazuje jednak, że jest to akceptowalne tylko wówczas, gdy dłużnik nie może załączyć sprawozdania, a ponadto wymaga, aby podać przyczyny niezałączenia sprawozdania finansowego. Brak złożenia sprawozdania będzie traktowany – jak należy założyć – jako brak formalny wniosku.
Do wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego musisz załączyć wstępny plan działań naprawczych, które zamierzasz wdrożyć w Twojej firmie. Dokument ten zawiera opis i adres przedsiębiorstwa, przyczyny trudnej sytuacji finansowej, przegląd planowanych środków restrukturyzacyjnych wraz z harmonogramem czy ich wdrażania. Musi być on racjonalny, a na jego poparcie należy przedstawić stosowne dane. W przeciwnym wypadku propozycja układu zostanie uznana za niewykonalną. Gdy cała dokumentacja jest skompletowana i opracowana, należy złożyć do sądu wniosek o restrukturyzację.
Sąd następnie rozpoznaje wniosek i otwiera postępowanie. Równocześnie zostaje wyznaczony nadzorca sądowy lub zarządca. Rozpoznanie wniosku przez sąd trwa zazwyczaj do tygodnia (w przyspieszonym postępowaniu układowym) lub do 6 tygodni (w postępowaniu układowym bądź sanacyjnym).